راهنمای کامل تفاوت میلگرد ساده و آجدار + بررسی کاربردها، ویژگیها و انتخاب درست
در پروژههای عمرانی و ساختمانسازی، انتخاب نوع میلگرد اهمیت زیادی در دوام، مقاومت و ایمنی سازه دارد. یکی از مهمترین ملاکهای طبقهبندی میلگردها، شکل ظاهری سطح آنها است که مستقیماً بر چسبندگی با بتن، عملکرد در برابر نیروهای وارده و نوع کاربرد تأثیر میگذارد.
در این مطلب، بهطور کامل به بررسی تفاوت میلگرد ساده و آجدار میپردازیم، کاربردها، ویژگیها، قیمت، سایزها و کارخانههای تولیدکننده آنها را مرور میکنیم و نکاتی برای انتخاب درست در پروژههای ساختمانی ارائه میدهیم.
معیارهای تقسیمبندی میلگردها
میلگردها بر اساس فاکتورهای مختلفی دستهبندی میشوند. از جمله:
ملاک | انواع رایج |
---|---|
شکل ظاهری سطح میلگرد | میلگرد ساده، میلگرد آجدار |
جنس | فولادی، گالوانیزه، اپوکسی، FRP |
فرآیند تولید | نورد گرم، نورد سرد، کششی |
مقاومت تسلیم | A1 تا A4، استاندارد ملی 3132 |
در این محتوا، تمرکز ما بر روی شکل ظاهری میلگردها است، چراکه این ویژگی، پایهایترین تفاوت عملکردی میان آن ها ایجاد میکند.
میلگردها بهطور کلی بر اساس شکل ظاهری، ترکیب شیمیایی و روش تولید دستهبندی میشوند. اگر میخواهید با انواع میلگرد در صنایع مختلف آشنا شوید، پیشنهاد میکنیم این مقاله را مطالعه کنید.
میلگرد ساده؛ کاربردهای عمومی با قابلیت شکلدهی بالا
میلگرد ساده (Plain Rebar) سطحی صاف دارد و بدون برجستگی یا آج تولید میشود. معمولاً در قطرهای پایین ساخته میشود و برای بخشهایی مناسب است که نیاز به انعطافپذیری و خمکاری زیاد دارند.
انواع میلگرد ساده
1.میلگرد ساده A1
سطح صاف و بدون آج
پرکاربرد در خاموتگذاری و اتصالات غیر باربر ساختمان
انعطافپذیری بالا و شکلدهی آسان
2.میلگرد ساده صنعتی (CK45 یا مشابه)
فولاد با کیفیت صنعتی و خواص مکانیکی بالاتر
استفاده در صنایع ماشینسازی، ساخت قطعات صنعتی و شافتها
مناسب برای پروژههایی که نیاز به مقاومت و شکلدهی دقیق دارند
3.میلگرد ساده پولیشدار و ترانسروغنی
سطح صاف و صیقلی با کیفیت بالای سطح
مناسب برای ماشینکاری دقیق، تولید ابزار و قطعات حساس
کاربرد در صنایع خاص که علاوه بر مقاومت، سطح صاف و کیفیت سطح اهمیت دارد
یادآوری: میلگردهای A2، A3 و A4 آجدار هستند و جز میلگرد ساده محسوب نمیشوند.
مشخصات فنی میلگرد ساده:
- استاندارد تولید: ST37
- مقاومت کششی: حدود ۳۴۰ مگاپاسکال
- چسبندگی به بتن: ضعیفتر از آجدار
کاربردهای رایج میلگرد ساده:
- خاموتزنی
- قالببندیهای موقت
- جوشکاری در سازههای سبک
- تولید خرپا و اتصالات سبک
وزن میلگرد ساده
این پارامتر برای محاسبه هزینه و سفارش دقیق بسیار مهم است. جدول وزن تقریبی میلگرد ساده:
قطر میلگرد (میلیمتر) | وزن تقریبی (کیلوگرم بر متر) |
---|---|
۶ | 0.222 |
۸ | 0.395 |
۱۰ | 0.617 |
۱۲ | 0.888 |
۱۴ | 1.208 |
۱۶ | 1.578 |
۲۰ | 2.467 |
❌ میلگرد ساده در کجا استفاده نکنیم؟
در اجزای باربر سازه مثل ستون، فونداسیون و دیوار برشی بههیچ وجه نباید از میلگرد ساده استفاده کرد؛ چون چسبندگی کافی با بتن ندارد و ایمنی سازه را به خطر میاندازد.
🔗 مطالعه بیشتر درباره قیمت به روز انواع میلگرد و خرید میلگرد ساده از آئین صنعت
میلگرد آج دار؛ انتخاب حرفهای برای سازه های مقاوم
میلگرد آجدار (Deformed Rebar) دارای برجستگیهایی به نام “آج” روی سطح خود است که باعث افزایش چسبندگی با بتن میشود. این ویژگی انتقال تنش فولاد-بتن را بهینه میکند.
انواع میلگرد آج دار از نظر شکل آج:
نوع | مشخصات | شکل آج |
---|---|---|
A2 | نیمهسخت، مناسب خاموت | آج مارپیچ |
A3 | سخت، مناسب سازهها | آج جناقی |
A4 | بسیار سخت، کاربرد خاص | آج مرکب |
مشخصات فنی میلگرد آجدار:
- مقاومت تسلیم: 400 تا 600 مگاپاسکال
- چسبندگی با بتن: بسیار بالا
- قابلیت جوشکاری: در A2 مناسبتر از A3/A4
کاربردهای رایج:
- ستون و تیر
- دیوار برشی
- فونداسیون
- پروژههای بتنآرمه سنگین
📌 مثال واقعی: در ساخت دیوار برشی برجهای بلندمرتبه، به دلیل نیاز به مقاومت بالا و انتقال تنش، از میلگرد آجدار A3 استفاده میشود.
🔗 اطلاعات بیشتر در مورد میلگرد آج دار
جدول مقایسه انواع میلگرد از نظر شکل ظاهری
ویژگی / نوع میلگرد | میلگرد ساده | میلگرد آجدار |
---|---|---|
ظاهر سطح | صاف و یکنواخت | آجدار (مارپیچ، جناقی، مرکب) |
چسبندگی با بتن | کم | زیاد |
مقاومت کششی | کمتر | بیشتر |
قابلیت خمکاری | زیاد | محدودتر |
مناسب برای جوشکاری | بله | فقط A2 |
کاربردها | قالببندی، خاموت، اجزای غیرباربر | سازههای اصلی بتنی |
مقایسه قیمت میلگرد ساده و آجدار
قیمت میلگردها معمولاً بر اساس وزن، سایز، و نوع میلگرد تعیین میشود.
میلگرد ساده :
به دلیل کاربردهای سبکتر و مصرف کمتر در سازههای اصلی، قیمت پایینتری دارد.
میلگرد آج دار :
چون نقش اصلی در باربری سازه دارد، معمولاً قیمت آن بیشتر از میلگرد ساده است.
💡 توجه داشته باشید که اختلاف قیمت در بازار امروز ممکن است بسته به کارخانه تولید کننده و شرایط عرضه و تقاضا تغییر کند.
سایزهای میلگرد ساده و آجدار
میلگرد ساده:
معمولاً در قطرهای ۶ تا ۵۰ میلیمتر تولید میشود.
میلگرد آجدار:
در سایزهای ۸ تا ۴۰ میلیمتر بیشترین کاربرد را دارد.
میلگردهای خاص با ظاهر متفاوت
در کنار میلگردهای رایج، برخی میلگردها نیز بهدلیل شرایط خاص محیطی یا مهندسی، ظاهر متفاوتی دارند:
میلگرد اپوکسی (Epoxy-Coated Rebar)
- ظاهر: سبز روشن
- مزیت: مقاومت بالا در برابر خوردگی
- کاربرد: اسکلهها، پروژههای ساحلی
میلگرد گالوانیزه
- ظاهر: نقرهای براق
- مزیت: محافظت در برابر زنگزدگی
- کاربرد: پلها، مناطق مرطوب
میلگرد FRP
- ظاهر: رنگی، غیر فلزی
- مزیت: سبک، بدون خوردگی
- کاربرد: تونل، آزمایشگاههای شیمیایی
سؤالات متداول درباره شکل ظاهری میلگرد
🔹 فرق میلگرد ساده و آج دار چیست؟
میلگرد ساده سطح صاف دارد، میلگرد آج دار برجستگی دارد و به بتن بهتر می چسبد.
🔹 کدام میلگرد برای پروژه ساختمانی بهتر است؟
برای ستون، تیر و فونداسیون حتماً آجدار (A3 یا A4). برای قالببندی و اتصالات میلگرد ساده مناسب است.
🔹 قیمت میلگرد ساده و آجدار چقدر فرق دارد؟
ساده ارزانتر است؛ آجدار به دلیل کاربرد سازهای گرانتر عرضه میشود.
🔹 چطور بفهمیم میلگرد آج A2 است یا A3؟
از روی شکل آج و تست آزمایشگاهی. آج مارپیچ معمولاً نشانه A2 است، درحالیکه آج جناقی مخصوص A3 و A4 میباشد.
جمعبندی؛ کدام میلگرد را انتخاب کنیم؟
انتخاب نوع میلگرد باید با در نظر گرفتن موارد زیر انجام شود:
✅ در اجزای سازهای باربر مانند ستون، تیر و دیوار برشی: فقط میلگرد آجدار A3 یا A4
✅ در اتصالات و قالببندی، یا قطعات غیرباربر: میلگرد ساده یا A2 آجدار
«سطح آجدار میلگرد باعث انتقال تنش به شکل بهینه از بتن به فولاد شده و مقاومت نهایی سازه را تا ۴۰٪ افزایش میدهد.»
— ACI 318 Standard: Building Code Requirements for Structural Concrete
2 Comments
میلگرد ساروجی و مارپیچی که تو بازار هستن شکلشون رو چطوری تشخیص بدم؟
با سلام
میلگرد ساروجی آج ها تقریبا عرض ثابت و کور هستن و میلگرد مارپیچی آج ها به صورت مارپیچ و شیب دار هستند.