دستگاه نورد یکی از مهم‌ترین دستگاه‌های صنعتی است که برای ساخت مقاطع فولادی مهم مانند میلگرد ساده نوردی مورد استفاده قرار می‌گیرد. با استفاده از این دستگاه می‌توان به مقاطعی نظیر نبشی، ناودانی، سپری، ورق، میلگرد ساده، میلگرد آجدار و تیرآهن شکل داد و ضخامت لازم را در آن‌ها ایجاد کرد. کیفیت تولید توسط نورد به حدی است که باعث گستردگی استفاده از آن در کارخانه‌ها و مراکز تولیدی مختلف شده است. بنابراین، نورد یکی از اصطلاحات رایج و بسیار آشنا برای تولیدکنندگان مقاطع فولادی محسوب می‌شود. در ادامه مطلب، به پرسش‌های مهم کاربران نظیر نورد چیست و چه انواعی دارد؟ دستگاه نورد شامل چه اجزایی است؟ و چرا نورد در تولید میلگرد ساده نوردی اهمیت دارد؟ پرداخته‌ایم. با ما همراه باشید.
نورد چیست؟
نورد یا رولینگ (Rolling) یکی از عملیات ساخت محصولات فولادی است که در آن، کارهایی نظیر شکل‌دهی به فلزات و کاهش ضخامت آن‌ها انجام می‌گیرد. نحوه کار دستگاه نورد نیز بدین گونه است که شکل مقطع فولادی بعد از رد شدن از یک یا چند غلتک پشت سرهم تغییر می‌کند. غلتک‌های این دستگاه در خلاف جهت یکدیگر می‌چرخند و سرعت یکسانی هم دارند. بنابراین، اتفاقی که در نورد بر روی مقاطعی مانند میلگرد ساده نوردی می‌افتد، فشار مضاعف جهت تغییر شکل آن است. از طرفی، نیروهای اصطکاکی نیز باعث راندن فلز به قسمت‌های خالی میان رول‌ها می‌شود که نتیجه آن، افزایش طول و کاهش ضخامت محصولات است.
معرفی انواع نورد
فرآیند نورد میلگرد می‌تواند در دماهای مختلف انجام شود که این موضوع، باعث تقسیم آن به دو فرآیند نورد گرم و نورد سرد شده است. در قسمت زیر به معرفی آن‌ها پرداخته‌ایم:
-
نورد گرم
تنظیم دما در روش نورد گرم و تولید میلگرد ساده نوردی اهمیت زیادی دارد. دمای فلز باید از دمای تبلور آن، 50 الی 100 درجه سانتی‌گراد بیشتر باشد. در این شیوه، شمش با حرارت تبدیل به یک رول صاف می‌شود و سپس، از بین غلتک‌ها عبور می‌کند. همچنین قطعه بعد از پایان نورد، خنک و کمی منقبض می‌شود. ضمن اینکه در فرآیند نورد گرم، عملیات سرد و تبلور مجدد با بازه زمانی کوتاه و تقریباً همزمان صورت می‌گیرد. از طرفی، سرد شدن محصول باعث می‌شود که کنترل بر روی آن جهت تبدیل به شکل نهایی کاهش یابد. به همین علت، فولادهای نورد گرم برای عملیاتی که به مقاطع با اندازه دقیق نیاز دارند، توصیه نمی‌شود.
-
نورد سرد
نورد سرد نیز برای انجام عملیات در دمایی پایین‌تر از دمای تبلور مجدد مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این فرآیند، دمای قطعه باید مانند دمای اتاق باشد. پروسه تغییر شکل مقاطع نیز با اعمال فشار بر آن‌ها صورت می‌گیرد. این کار توسط جک‌های هیدرولیکی یا پنوماتیکی انجام می‌شود و این جک‌ها از طریق غلتک به مقاطع فشار می‌آورند. از آنجایی هم که معمولاً مقاومت ورق‌ها بالا است، باید از غلتک‌های چهارگانه استفاده کرد. در کل، مقاطع تولیدشده بر اساس فرآیند نورد سرد، از ابعاد دقیق‌تری برخوردار هستند.
مقایسه نورد گرم با نورد سرد
در رابطه با میلگرد ساده نوردی باید اشاره کرد که مقاومت سطح مقاطعی که با نورد گرم ساخته می‌شوند، نسبت به نورد سرد بیشتر است. اگر از نظر ظاهری نیز بخواهیم آن‌ها را با یکدیگر مقایسه کنیم، این محصولات نورد سرد هستند که برتری دارند. از نظر دقیق بودن ابعاد نیز مقاطع فولادی ساخته شده با نورد سرد، دقیق‌تر هستند. در واقع، عدم توانایی در کنترل دقیق ابعاد، یکی از معایب نورد گرم است. با این وجود، تولیدات نهایی نورد گرم از نقایص کمتری برخوردار هستند.
به طور کلی، تولیدکنندگان برای ساخت قطعات بزرگ، از نورد گرم استفاده می‌کنند. قطعات ساخته شده با نورد سرد نیز اغلب ابعاد کوچکی دارند. همچنین، این دو روش از نظر انعطاف‌پذیری هم با یکدیگر فرق می‌کنند. انعطاف قطعات نورد گرم، بهتر از نورد سرد است؛ به همین دلیل، از آن در پروژه‌های مهمی نظیر ساختمان‌سازی، ریل‌سازی، جوشکاری و… استفاده می‌کنند.
بخش های مختلف دستگاه نورد
دستگاه نورد میلگرد ساده نوردی مانند سایر تجهیزات صنعتی، از بخش‌های مختلفی تشکیل شده است که هر بخش، وظیفه مهمی را بر عهده دارد. در قسمت زیر به اجزای اصلی دستگاه نورد اشاره کرده‌ایم:
- غلتک‌ها
- قفسه نورد
- یاتاقان‌ها
- محفظه محافظت از یاتاقان‌ها
- المان‌های مکانیکی و الکتریکی مختلف جهت کنترل نیرو و سرعت غلتک‌ها
چرا نورد در تولید میلگرد ساده نوردی اهمیت دارد؟
میلگرد ساده نوردی باید از دوام و استحکام لازم برخوردار باشد تا بتواند در برابر فشارهای وارده به سازه مقاومت کند. به همین جهت، تولیدکنندگان با بهره‌گیری از روش نورد در تلاش هستند تا این استحکام را در میلگردهای ساده ایجاد کنند. با فرآیند نورد می‌توان میلگردهای ساده نوردی را در کیفیت بالا تولید کرد که این محصولات جزو مصالح مهم ساختمانی و صنعتی به شمار می‌آیند.
بنابراین، هرگاه صحبت از میلگردهای ساده نوردی می‌شود، منظور میلگردهایی با سطح صاف و بدون برآمدگی هستند که با روش نورد ساخته شده‌اند. از آنجایی که نورد باعث می‌شود میلگرد ساده از نظر کیفیت و مقاومت به سطح استاندارد برسد، برای تولیدکنندگان اهمیت ویژه‌ای دارد. به عبارتی، میلگردهای نوردی بهترین و مرغوب‌ترین میلگردهای بازار هستند که با استفاده از آن‌ها می‌توان بر مقاومت کل سازه افزود. به این ترتیب، این دست میلگردها مورد توجه مصرف‌کنندگان قرار گرفته‌اند.
عوامل مؤثر بر قیمت میلگرد ساده نوردی
عوامل متعددی بر قیمت میلگرد ساده نوردی تأثیر می‌گذارند که از جمله آن‌ها می‌توان به قیمت فولاد به کار رفته در میلگرد، اندازه میلگرد، درصد عرضه و تقاضای آن در بازار، تورم داخلی و جهانی، تصمیم‌گیری‌های مهم سیاسی و… اشاره کرد. بنابراین، چندین عامل داخلی و خارجی بر قیمت تمام‌شده این محصول تأثیر می‌گذارند. در کل، میلگردهای ساده نوردی که در ایران تولید می‌شوند، از نظر کیفیت و قیمت شرایط مطلوبی دارند. این موضوع باعث شده است که نظر مصرف‌کنندگان خارجی نیز جلب شود. بنابراین، کشور ما علاوه بر تأمین بازار داخل، توانایی لازم جهت صادرات میلگردهای ساده و آجدار نوردی را دارد.
کلام آخر
با روش‌های مختلفی نظیر میکرو آلیاژی، ترمکس و نورد می‌توان میلگردهای ساده و آجدار را در سطح کیفی بالا تولید کرد. از بین این روش‌ها، نورد به دلیل توانایی بالا در شکل‌دهی به میلگردها مورد توجه تولیدکنندگان قرار گرفته است. این مقاطع مهم فولادی، در سایزهای مختلف توسط شرکت آیین صنعت عرضه می‌شوند. در واقع، مجموعه آیین صنعت، میلگردهای ساده نوردی را بر اساس استانداردهای تعریف شده جهانی، طراحی و تولید می‌کند. در پایان نیز محصولات با تضمین سلامت و کیفیت در اختیار مشتریان محترم سراسر کشور قرار می‌گیرند.
اگر برای خرید انواع فولاد و انکربولت به مشاوره نیاز دارید، با همکاران ما در آیین صنعت در ارتباط باشید.
