کاربرد انکر بولت آیین صنعت در صنایع مختلف

قبل از بررسی کاربرد انکر بولت باید اشاره که در صنعت ساخت‌وساز از ابزارها و تجهیزات متعددی استفاده می‌شود که بسیاری از آن‌ها برای ایجاد اتصال و افزایش ایمنی ساختمان به کار می‌روند. یکی از این تجهیزات پرکاربرد، انکربولت است. انکربولت نوعی بست بسیار محکم و اطمینانی است که استفاده از آن برای نصب سازه‌هایی مانند صفحه‌ستون فولادی بر روی بتن بسیار رایج است. انکربولت دارای انواعی است که به دلیل ساختار و ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود، در بسیاری از صنایع مانند ساختمان‌سازی، ساخت ماشین‌آلات، صنعت برق و… کاربرد دارند. در ادامه ویژگی‌ها و کاربرد انکر بولت را به‌طور گسترده‌تری موردبررسی قرار می‌دهیم.

انکربولت چیست؟

انکر بولت (Anchor bolt) درواقع به نوعی بست گفته می‌شود که معمولاً از آن برای ایجاد اتصال میان سازه‌ها و صفحات فولادی با بتن، سنگ و انواع مصالح استفاده می‌شود. به این صورت که یک سر آن را درون بخش بتنی یا سنگی قرار می‌دهند و انتهای دیگر آن مسئول ایجاد اتصال محکم با صفحات فولادی یا سازه موردنظر خواهد بود. این نوع کاربرد انکر بولت‌ ها در صنایع مختلفی مانند ساختمان‌سازی، پل‌سازی، سدسازی، نیروگاه‌های اتمی و… کاربرد گسترده دارد. با توجه به اهمیت بالای این سازه‌ها و استحکام اتصالات ایجادشده در آن‌ها، بسیار مهم است که انکربولت‌ها از استحکام و کیفیت بالایی برخوردار باشند و در مرور زمان دچار زنگ‌زدگی و خوردگی نشوند.

کاشت انکربولت‌ها در بتن در هردو مرحله آرماتوربندی و پس از پی‌ریزی امکان‌پذیر است. معمولاً در هنگام آرماتوربندی، محلی برای انکربولت در نظر می‌گیرند و اتصال آن به آرماتوربندی را مستحکم می‌سازند. بااین‌حال، در بسیاری مواقع به دلایلی مانند تغییر نقشه یا تغییر کاربری ساختمان نیاز است که انکربولت‌ها در مرحله پس از بتن‌ریزی اجرا شوند. در چنین شرایطی، پس از بتن‌ریزی نیز همچنان می‌توان با استفاده از روش کرگیری بتن (Concrete core drilling) امکان کاشت انکرها در بتن را ایجاد کرد. کرگیری درواقع عملیات ایجاد حفره در بتن به شکل استوانه‌ای با استفاده از دریل‌های مکانیکی و الکتریکی نیمه مکانیکی است.

کاربرد انکر بولت بسته به نوع آن

انکربولت‌ها بر اساس نحوه اتصال آن‌ها با بتن، به 2 دسته تقسیم می‌شوند؛ انکربولت‌های شیمیایی و مکانیکی. هر یک از انکربولت‌ها بسته به ویژگی‌های خود، در جای متفاوتی کاربرد پیدا می‌کنند.

• انکربولت مکانیکی

انکربولت‌های مکانیکی در جایی کاربرد دارند که تنها اتصال مکانیکی با بتن برای ایجاد اتصال با استحکام و مقاومت بالا کافی باشد. در انکربولت‌های مکانیکی یا همان رول بولت برخلاف انکرهای شیمیایی، هیچ ماده‌ای وجود ندارد که فضای خالی میان بولت و دیواره حفره را پر کند. بنابراین، گاهی ممکن است رول بولت ترک‌هایی در بسترهای ترد ایجاد کند. این امر موجب آسیب به سازه و کاهش کارایی اتصال شود. به همین دلیل، معمولاً کاربرد آن در سازه‌های سیمانی و آجری کمتر است.

 به دلیل نوع اتصال ایجادشده، طول و قطر انکرهای مکانیکی دارای محدودیت‌های باری هستند. به‌این‌ترتیب، در مورد استفاده از انکرهای مکانیکی برای بارهای سنگین نیز محدودیت‌هایی ایجاد می‌شود. به‌طورکلی، کاربرد رول بولت‌ها بیشتر در نصب پارتیشن، سقف کاذب، وال پست، پناهگاه، نرده، نمای ساختمان، نصب شاسی آسانسور، نصب پله‌برقی، نصب دکل‌های مخابراتی و برقی، ریل‌های قطار، نصب داربست فلزی ساختمان و امثال آن‌ها مشاهده می‌شود.

• انکربولت شیمیایی

در رابطه با کاربرد انکر بولت های شیمیایی باید گفت که این نوع انکر به دلیل برخورداری از استحکام بالا و کنار زدن بسیاری از محدودیت‌ها در تحمل بارهای سنگین، کاربرد زیادی در صنایع مختلف دارند. استحکام و تحمل بار بالای حاصل از این اتصال، به دلیل استفاده از مواد شیمیایی پایه رزین برای ایجاد اتصالاتی با استحکام و مقاومت بیشتر است. در هنگام نصب انکربولت‌های شیمیایی، ابتدا رزین به داخل حفره تزریق می‌شود و در مرحله بعدی، نوبت به جایگذاری بولت می‌رسد. به‌این‌ترتیب، چسبندگی کامل میان بولت و بتن ایجاد می‌شود که نتیجه آن، استحکام بسیار بالاتر است.

این اتصال نسبت به اتصال حاصل از بولت با بتن بسیار قوی‌تر خواهد بود. با توجه به اینکه رزین تمامی فضای خالی میان سازه بتنی و بولت را پر می‌کند، مقاومت مضاعفی در برابر فشارها و تنش‌های اضافی به وجود می‌آید. به‌این‌ترتیب، استفاده از آن‌ها برای تحمل بارهای سنگین بسیار رایج‌تر است. انکرهای شیمیایی معمولاً زمانی کاربرد پیدا می‌کنند که از انکرهای متعددی برای گوشه کار استفاده می‌شود یا کیفیت و میزان مقاومت فشاری انکربولت‌ها پایین یا نامعلوم است. از طرف دیگر، انکربولت شیمیایی به لطف رزین به‌کاررفته عایق می‌شود و برخلاف رول بولت، در نصب آنتن‌های تلویزیونی، تابلوهای خیابان، کولر، اسکله و… که با رطوبت و گردوغبار ارتباط بیشتری دارند نیز به کار می‌رود.

استاد بولت چیست و چه کاربردی دارد؟

استاد بولت (Stud bolt) درواقع نوعی رول بولت است که ساختار ظاهری آن به شکل یک پیچ گل‌دار است. برای مونتاژ و نصب استاد بولت، استفاده از مهره و واشر الزامی است. ازجمله ویژگی‌ها و مزایای استاد بولت می‌توان به امکان مونتاژ و نصب آسان، مقرون‌به‌صرفه بودن به دلیل هزینه بسیار پایین تعمیر و نگهداری و همچنین افزایش سرعت اجرا و تحویل کار اشاره کرد. استاد بولت‌ها در صنایع پتروشیمی، نفت و گاز و… که به لوله‌کشی‌هایی در حجم بالا نیاز دارند، کارایی بیشتری پیدا می‌کنند. از این بولت‌ها برای بستن فلنج‌ها (Flange) استفاده می‌شود. فلنج درواقع نوعی اتصال‌دهنده است که می‌تواند دستگاه‌ها و لوله‌های انتقال مواد مختلف را به یکدیگر اتصال بدهد.

کاربردهای انکربولت در صنایع

همان‌طور که بیان شد، انکربولت‌ها می‌توانند اتصال‌های بسیار محکمی ایجاد کنند و عموماً ضدزنگ و ضد خوردگی هستند. با توجه به این ویژگی‌های بسیار مطلوب، می‌توان در بسیاری از صنایع متفاوتی مانند صنعت نفت، صنعت ساخت‌وساز، ساختمان‌سازی، صنایع پتروشیمی و… از آن‌ها بهره گرفت. اگر بخواهیم به‌طور دقیق‌تری به کاربرد انکر در انواع مختلف بپردازیم، درنهایت به لیست زیر می‌رسیم.

• ساخت آشیانه هواپیما
• اجرای سقف‌های کاذب
• نصب جرثقیل‌های سقفی
• تولید ماشین‌آلات سنگین
• تولید پنل‌های دیواری بتنی
• اجرای ریل‌ها در مترو و راه‌آهن
• نصب داربست به‌منظور ایجاد امنیت بالا
• ساخت و اجرای آسانسورها و پلی برقی‌ها
• مونتاژ انواع پارتیشن مانند پارتیشن‌های اداری
• نصب انواع تجهیزات بیمارستانی به دیوار و سقف
• نصب دکل‌های برقی و مخابراتی (فلزی و بتونی)
• اجرا و نصب نماهای پیش‌ساخته فلزی ساختمانی
• کاشت پایه تجهیزات مختلف در زمین بتنی یا سنگی
• ایجاد اتصال میان صفحه‌ستون و ستون‌های بتنی در ساختمان‌سازی
• نصب تجهیزاتی مانند دوربین مداربسته، دوربین کنترل سرعت و… به دیوار و سقف

سخن پایانی